Όταν το Natura γίνεται εχθρός

Ηπειρωτικός Αγων, Βαρβάρα Αγγέλη
Όταν το Natura γίνεται εχθρός

Το αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι η δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές γενικά πρέπει να περιοριστεί. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται και το εθνικό χωροταξικό σχέδιο του 2008. Το πρώτο βήμα γίνεται στην ουσία με το υπάρχον νομοσχέδιο περί βιοποικιλότητας. Η υπουργός κ. Μπιρμπίλη θέτει ως κατώτερο όριο αρτιότητας στα 10 στρέμματα. Μετά τις έντονες αντιδράσεις και εντός ΠΑΣΟΚ, δίνει δικαίωμα οικοδόμησης σε όσους έχουν 4 στρέμματα μέχρι την ψήφιση του νόμου. Καταργεί εντελώς όμως τις κατατμήσεις και τις παρεκκλίσεις, στις «πλάτες» των οποίων (κατά παράβαση των άρθρων τάδε, όπως ορίζει η ίδια η πολεοδομική νομοθεσία) χτίστηκε όλη η εκτός σχεδίου Ελλάδα. Η κατάργηση των παρεκκλίσεων είναι αυτή που «πονάει» τους μικροϊδιοκτήτες, καθώς δεν θα μπορούν να χτίζουν σε 750 τ.μ. όπως γίνεται σήμερα, και κατά επέκταση και τους πολιτικούς που θέλουν να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους τους. Αν τελικά το νομοσχέδιο ψηφιστεί ως έχει, τότε οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα σε προστατευόμενη περιοχή (γιατί όχι σε όλες;), θα πρέπει να γίνεται σε ένα οικόπεδο 10 στρεμμάτων τουλάχιστον. (...)

Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου Γιώργος Ρεκατσίνας μάς υπενθυμίζει τη βασική θέση του οργάνου: Να απαγορευτεί εντελώς η εκτός σχεδίου δόμηση. «Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός». Κι εδώ ακριβώς είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα: η εντός σχεδίου δόμηση. Η ελκυστικότητα της εκτός σχεδίου δόμησης δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικούς λόγους. Οφείλεται και στη συνεχή υποβάθμιση των πόλεων, με τους τοπικούς άρχοντες στη συντριπτική τους πλειοψηφία να προσανατολίζονται στη μέγιστη δυνατή οικοδομική εκμετάλλευση του χώρου και όχι στην εξασφάλιση ποιότητας στο αστικό περιβάλλον. Χωροταξικό σχεδιασμό αυτή τη στιγμή το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων επί της ουσίας δεν έχει. (...)

Μέχρι πέρσι τον Απρίλιο, στο δίκτυο Natura 2000 ανήκαν η λίμνη Παμβώτιδα και το όρος Μιτσικέλι. Από τον Απρίλιο και μετά, προστέθηκε και η ευρύτερη περιοχή της πόλης ως ζώνη ειδικής προστασίας για τα πουλιά. Η προσθήκη αυτή έγινε και σε άλλες περιοχές της χώρας, μετά από προσφυγή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, με το σκεπτικό ότι η πολιτεία δεν είχε μεριμνήσει για τα πουλιά. Μετά την «αθώωση» της Ορνιθολογικής Εταιρείας, η Ελλάδα υποχρεώθηκε να ενσωματώσει τη σχετική κοινοτική οδηγία στο εθνικό της δίκαιο. Κι έτσι προέκυψε μεγαλύτερη έκταση του δικτύου Natura στην περιοχή μας: μια έκταση που «αγκαλιάζει» την Ελεούσα και την Κάτω Λαψίστα, τη Ζωοδόχο, την Κόντσικα, την Κοσμηρά, τον Κατσικά, την Μπάφρα, τους Μουζακαίους. Περιμετρικά της λίμνης, μένουν εκτός Natura οι Λογγάδες και η Βασιλική. (...)

Σε μια περιοχή Natura, δεν απαγορεύονται ούτε η δόμηση (στην Ελλάδα, γιατί στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται σε γενικές γραμμές), ούτε οι επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η περιοχή αυτή δεν βρίσκεται σε κλουβί. Όταν κάποια δραστηριότητα ρυπαίνει ή καταστρέφει, αυτή πρέπει να ελέγχεται κι όχι απαραίτητα να απαγορευτεί. Η πολιτεία θα μπορούσε να κάνει πολλά σε περιοχές Natura, και κυρίως να φροντίσει για την αποκατάσταση της όποιας ζημιάς έχει γίνει περιβαλλοντικά. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Η μόνη... παραχώρηση που έκανε η πολιτεία έναντι των κοινοτικών της υποχρεώσεων, ήταν να ιδρύσει φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.